ICT & Strategische wendbaarheid: Méér dan agile werken

Landelijk Kennisteam Directeuren ICT Ontwikkel en Adviesbureaus, Efficiënter en Wendbaarder worden / 10 April 2020

Onder invloed van elkaar snel opvolgende veranderingen, zetten organisaties het creëren van meer wendbaarheid hoog op hun prioriteitenlijst. Dit biedt hen immers kansen om sneller en flexibeler in te spelen op hun dynamische omgeving. Ze gaan vervolgens enthousiast aan de slag met agile werken, lean processen en zelfsturing. Wat veel mensen echter over het hoofd zien, is dat een wendbare strategie verder gaat dan dat. In dit artikel leggen we je dit uit.

Agile werken

Veel organisaties zijn inmiddels aan de slag gegaan met agile werken. Deze manier van werken, afkomstig uit de ICT-wereld, kenmerkt zich door flexibiliteit en multidisciplinariteit. Daarnaast is agile ook cyclische en iteratief en focust het zich op het sneller en flexibeler tot resultaten komen. Hoewel agile werken en de scrum-methodiek oorspronkelijk uit de ICT komen, wordt het inmiddels ook veelvuldig ingezet binnen andere functiegebieden, zoals HR en marketing.

Echter, heeft agile werken, net zoals lean processen en zelfsturing, voornamelijk betrekking op ‘operationele wendbaarheid’. Het is natuurlijk heel goed om aan die vorm van wendbaarheid te werken, maar als je écht naar een wendbare strategie streeft, is daarvoor meer nodig. Agile werken wil namelijk niet zeggen dat je je strategische koers snel genoeg kunt verleggen om zo flexibel op elkaar rap opvolgende ontwikkelingen in te kunnen spelen.

Strategische wendbaarheid

Naast een flexibele werkorganisatie met flexibele bedrijfsprocessen, is het van belang om ‘het grotere plaatje’ voor ogen te houden en aan je strategische wendbaarheid te werken. Volgens Sjors van Leeuwen, adviseur op het gebied van klantgericht ondernemen, draait het daarbij om zaken als verbindend leiderschap, strategisch topteam, strategische alertheid, rolling strategy, klant-gedreven innovatie, digitale innovatie en een wendbare merk-klantrelatie, die soepel meebeweegt met de gewijzigde koers van de organisatie [1]. Volgens het boek ‘Het verschil maken in digitale transformatie’ [2], kan een organisatie op 3 niveaus wendbaarder worden:

“Strategische niveau (strategic agility): Hierbij gaat het vooral om het herkennen en benutten van marktkansen en game changing opportunities. Denk aan bedrijven als Appel, Phillips, Google en Fuijifilm, die voortdurend nieuwe innovatieve producten en diensten introduceren en zich terugtrekken uit markten die niet langer als strategisch worden beschouwd.
Business-portfolioniveau (porfolio agility): Bij dit niveau gaat het om het snel en efficiënt herverdelen en herplaatsen van werknemers, middelen en geld van minder presterende naar kansrijke gebieden. Dit is bijvoorbeeld het terrein van bedrijven als KPN, Unilever, Randstad, bol.com en veel banken en verzekeraars.
Operationeel niveau (operational agility): Hierbij gaat het om het slim benutten van kansen binnen een bepaald bedrijfsgebied. Hierin blinken vooral ‘operational excellence’- bedrijven uit als Wehkamp, Dell, Ryanair en Zalando.”

4 Bouwstenen voor strategische wendbaarheid voor ICT-afdelingen

Volgens het hiervoor genoemde boek, is het voor organisaties en ICT-afdelingen belangrijk om ook op strategische niveau wendbaar te zijn en niet alleen te vertrouwen op operational agility. Dit is volgens het boek te realiseren met de volgende 4 bouwstenen:

Externe gerichtheid: extern gerichte organisaties monitoren continu hun omgeving en verzamelen inzichten. Zo signaleren ze tijdig trends, ontwikkelingen, kansen en bedreigingen en zijn ze ‘strategisch alert’.
Verbindend leiderschap: de CIO 3.0 moet zorgen dat intern ‘alle neuzen dezelfde kant op wijzen’. Essentieel daarbij is dat de ICT-afdeling prioriteiten stelt die businessunits en afdelingen overstijgen.
Flexibele mensen en cultuur: dit betekent het einde van hiërarchische, bureaucratische en top-down gestuurde organisaties. Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden worden zo laag mogelijk in de organisatie gelegd, om snel te kunnen beslissen als de situatie daarom vraagt. Belangrijk daarbij zijn nauwe samenwerking, het vrij kunnen delen van kennis en informatie en een cultuur van risico´s durven nemen en fouten mogen maken.
Flexibele processen en ICT: door nieuwe concepten en hulpmiddelen toe te passen, zoals agile aanpakken, standaardisatie, modularisatie, softwareconfiguratie en Software as a Service (SaaS). Hierdoor kunnen processen en ICT-systemen zich snel aanpassen aan nieuwe marktkansen en veranderende strategische prioriteiten.” [2]

Wendbaardere ICT - Ontwikkel en - Adviesbureaus

Ook voor ICT-ondernemingen is het belangrijk om wendbaarheid op strategisch niveau te creëren. Speciaal voor directeuren van ICT-ontwikkel en -adviesbureaus organiseert het INVK daarom op 24 juni het Landelijk Overleg Directeuren ICT - Ontwikkel en -Adviesbureaus met het thema ‘Efficiënter en Wendbaarder worden’. Wil je meer weten over deze bijeenkomst of jezelf hiervoor aanmelden? Klik dan hier op het Landelijk Kennisteam Directeuren ICT Ontwikkel en Adviesbureaus

Bronnen

[1] Leeuwen, Sjors (2018). ‘Wendbaar ondernemen is meer dan agile werken’. Gepubliceerd op managementimpact.nl. Geraadpleegd op 08-03-2020.

[2] Zwiggelaar, K., Luxemburg van, A. (2016) ‘CIO 3.0 Het verschil maken bij digitale transformatie’. Van Haren Publishing. pag. 123.

Kitty Doets

Waarom schrijven voor INVK zo leuk is? De managementthema's zijn interessant en ik hou ervan om me continu te verdiepen in wat er in verschillende branches speelt. Ik schrijf artikelen voor de blog van het INVK en denk mee over de content op INVK.nl, altijd vanuit het idee om kennisdeling, ook online, te stimuleren.

Landelijk Kennisteam Directeuren ICT Ontwikkel en Adviesbureaus

Het Landelijk Kennisteam Directeuren ICT Ontwikkel- en Adviesbureaus bestaat uit directeuren van ICT-bureaus. Samen leren zij over uiteenlopende managementthema´s, delen zij hun kennis en vergroten zij hun netwerk. Door je aan te sluiten bij dit kennisteam, heb je de mogelijkheid om continu aan je leiderschapsvaardigheden te werken door middel van inspirerende en interactieve trainingen. Doordat je aan de trainingen deelneemt met een selecte groep aan vakgenoten, kan onze INVK-trainer diep op individuele cases ingaan.